Değirmisaz

Değirmisaz Olayı

19 Nisan 1922’de 10 kişilik bir Yunan birliği Emet’te bulunan birliğe gıda ve yiyecek temini için Değirmisaz’a gider. Orada onları gören bir Sülye Balalı ellerindeki silahlara karşıdan bakıp “İşgal altında olan biziz. Bizim kendimizi savunacak bir silahımız bile yokken onlar makineli tüfeklerle halkı soyuyorlar.” diyerek durumu Yzb. Reşit’e bildirir. Gece Yunanlılar’ın Değirmisaz’da konakladıkları köy odasına baskın yapılacaktır. Sülye Balalılar Değirmisaz’a vardıklarında Köy Muhtarı Kadıoğlu İsmail eğer bu gece köy odasına baskın yapılırsa Yunanlılar’ın bunun sorumluluğunu kendilerine yükleyeceklerini, mümkünse bu baskının ertesi günü köyden çıktıktan sonra yapılmasını söyler. Bu kabul edilir.

Yunanlılar köyden ayrılır ayrılmaz köyün dışında bulunan Emet Çayı’nı geçerler. 20 Nisan’da pusuya yatan Sülye Balalılar tarafından 6 tanesi öldürülür. Avcı kolu halinde köyden çıkmaları sebebiyle hepsi pusuya düşmez. İkisi yaralı halde Eğrigöz tarafından kaçarak Emet’teki birliğe ulaşırlar. Bu olay üzerine Değirmisaz Muhtarı Kadıoğlu İsmail ile birlikte iki azası Yunanlılar tarafından yakalanıp Emet’e getirilir. Akla hayale gelmeyen işkenceler yapılır. İşkence yapılan Değirmisazlılar’ın feryatları Emet sokaklarında çınlamaktadır. Üç gün süren bu eziyetler sonrasında Değirmisazlılar dayanamayıp kendilerinin yapmadıklarını, yapsa yapsa Sülye Balalılar’ın yapmış olabileceğini söylerler. Bunun üzerine Yunan Komutanı, Emet Belediye Reisi Terlemez Hasan’ı çağırıp 40 askeri olduğunu ve onlara 40 tane kadın istediğini, kendisine de Sülye Bala’nın en güzel kızını istediğini ve Sülye Bala’yı da yakıp yıkacağını söyler. Terlemez Hasan bu istekleri hemen yerine getiremeyeceğini, bunu alenen yaptığı zaman Emetliler’in kendisini öldüreceğini, ertesi güne kadar müsaade edilirse bir eğlence tertip edip diğer isteklerinin de temin edileceğini söyler. Amacı zaman kazanmaktır. Yunan Komutanı bunu kabul eder. Emet Müdafa-i Vatan Cemiyeti Reisi Hatipoğlu Mustafa Sülye’ye haber uçurur. Belediye Reisi Terlemez Hasan, katır yüküyle gazyağı tenekeleri temin eder. Artık tahammül edilecek hal kalmamıştır ve plan hazırdır.

Emet Hükümet Konağının Yakılması

Ertesi günü plan işlemeye başlar. 24 Nisan 1922 günü Belediye Reisi Terlemez Hasan eğlence tertip eder. Şeyhler köyünden çalgıcı Hüsam Ağa ve Hüseyin Çavuş getirtilir. Eğlence başlar. Belli bir süre sonra çalgıcılar bir fırsatını bulup binayı terk edeceklerdir. Sarhoş olan Yunanlılar’dan büyük bir bölümü sızmışlardır. Hükümet  Binası’na emme basma itfaiye tulumbasıyla gazyağı püskürtülecek ve bina ateşe verilecektir. Yzb. Ahmet Ragıp, Tğm. Şakir, 7. Tümen’den gelen erler,  Eğrigözlü seymenler, Sülye Balalı ve Emetli efeler toplam 30 - 40 kişi Hükümet Konağı etrafına mevzilenirler. Ama plan düşünüldüğü gibi işlemez. İtfaiye tulumbası çalışmaz. Emetliler Hükümet Konağı’na yaklaşamadıkları için plan hemen değiştirilir. “Kalaycı Gavuru Artin” diye bilinen gayri müslimin eline gazyağına batırılmış paçavralar verilir. Bunu yakıp arka bahçedeki camdan içeriye atması söylenir. O da öldürülme korkusu ile denileni yapar. Çalgıcılar tuvalete gitme bahanesi ile dışarı çıkmışlardır. Yangın kısa sürede binayı sarmış dışarı kaçmaya çalışanlar teker teker vurulmuştur. 7. Tümen’den gelen 10 erin arasında bulunan Ankaralı İbrahim Çavuş’un attığını vurması, bir tek mermiyi bile boşa harcamaması hala halk arasında anlatılır. Binadan kaçmayı başaran iki Yunanlı mezar başında yakalanarak öldürülür. Bodrum camından ateş eden bir Yunanlı tarafından Giziroğlu Mehmet burada ayağından vurulur. Başka da bir zayiat yoktur. Yunan Komutan ile birlikte 40 Yunanlı burada öldürülür. Ancak o sırada Hükümet Binası’nda olmayan ve “Kulaksız Çavuş” diye bilinen Yunanlı, silah sesleri üzerine bulunduğu evden yerel kadın kıyafetleri giyerek kaçar. Durumu Tavşanlı’daki Yunan karargâhına bildiri, onlar da Kütahya’daki karargâha bildirirler. Bunun üzerine Kütahya’daki karargâhtan bir tabur asker Tavşanlı üzerinden Emet’e yönlendirilir. Emetliler için iki seçenek vardır. Ya Emet’i ve köylerini boşaltıp dağlara kaçacak, ya da Yunanlılar’a karşı koyacaklardır.

Toparlayacak olursak Emet Hükümet Konağı baskınının üç  ana sebebi vardır:

1- Değirmisaz muhtarı Kadıoğlu İsmail ve iki azasının feryatları ve onlara yapılan işkencelerin dayanılmaz boyutlara ulaşması.

2- Yunan komutanının Emetliler’in ve Sülyeliler’in namusuna göz koyması.

3- Değirmisaz baskınını Sülyeliler’in yaptığının anlaşılmasından sonra Sülye Bala’nın Yunanlılar tarafından yakılacak olması

Devamı İçin: